Monday, June 29, 2015

Квадрат саад тойрч урсах урсгал/flow around square obstacle with LBM

Квадрат саад тойрч урсах урсгал

Латтис Больцманы арга нь мөргөлдөөний интегралын ойролцооллоос хамаарч хэд хэдэн төрөлд хуваагдах ба эдгээрт тайвшралтын хугацаа чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Хамгийн энгийн мөргөлдөөний операторын ойролцоолол нь ВГК буюу нэг тайвшралтын хугацаатай мөргөлдөөний илэрхийлэл юм. Үүнээс гадна хоёр тайвшралтын хугацаатай болон олон тайвшралтын хугацаатай гэж байна. Эдгээр нь ганц тайвшралтын хугацаатай мөргөлдөөний интегралаас боловсруулахад төвөгтэй боловч тогтвортой шийдийг өгч чаддаг. ВГК ойролцоололд Больцманы тэгшитгэлийг шийдэх бас олон янзын зам байна. Олон фазат болон олон бүрэлдэхүүнт урсгал бүрд тусгай тусгай хандлагууд судлагдсан байна. Мөн Махын тооны хязгаарлалтаас болж турбулент урсгалыг загварчлах боломж ердийн ВГК-д байхгүй болох ба зарим нэг сайжруулалт хийгдэх шаардлагатай. Үүнээс гадна тэнцвэрт түгэлтийн функцад нягтыг хаалтанд байх задаргааны гишүүд дээр шууд нэмж загварчлах боломж байна. Ердийн ВГК болон нягтын функцыг дотор агуулсан ВГК хоёрын ялгааг квадрат саадыг тойрч урсах урсгал дээр туршиж Рейнольдсын тооны боломжит утгад хүрье.
Мөргөлдөх процессыг тооцоолох
Ердийн
Агуулсан
      DO i=0,n
      DO j=0,m
      t1=u(i,j)*u(i,j)+v(i,j)*v(i,j)
      DO k=0,8
      t2=u(i,j)*cx(k)+v(i,j)*cy(k)
      feq(k,i,j)=w(k)*rho(i,j)*(1.+3.0*t2+4.50*t2*t2-1.50*t1)
      f(k,i,j)=omega*feq(k,i,j)+(1.-omega)*f(k,i,j)
      END DO
      END DO
      END DO
      DO i=0,n
      DO j=0,m
      t1=u(i,j)*u(i,j)+v(i,j)*v(i,j)
      DO k=0,8
      t2=u(i,j)*cx(k)+v(i,j)*cy(k)
      feq(k,i,j)=w(k)* (rho(i,j)+3.0*t2+4.50*t2*t2-1.50*t1)
      f(k,i,j)=omega*feq(k,i,j)+(1.-omega)*f(k,i,j)
      END DO
      END DO
      END DO

Харин хурдыг тооцоолоход
Ердийн
Агуулсан
DO i=1,n
      DO j=1,m-1
      usum=0
      vsum=0
      DO k=0,8
      usum=usum+f(k,i,j)*cx(k)
      vsum=vsum+f(k,i,j)*cy(k)
      END DO
      u(i,j)=usum/rho(i,j)
      v(i,j)=vsum/rho(i,j)
      END DO
      END DO

DO i=1,n
      DO j=1,m-1
      usum=0
      vsum=0
      DO k=0,8
      usum=usum+f(k,i,j)*cx(k)
      vsum=vsum+f(k,i,j)*cy(k)
      END DO
      u(i,j)=usum
      v(i,j)=vsum
      END DO
      END DO

Тайвшралтын параметрийг гараас өгч турбулент горимд хурэхийг хичээе. Эхний утга нь анхны хурд юм. Дараагийн утга нь тайвшралтын параметр юм.

Ердийн ВГК загвар

0.1
1.9
 Re=   1139.999     ome   1.900000     tau  0.5263158
Fortran Pause - Enter command<CR> or <CR> to continue.
Урсгалын шугам

Thursday, June 25, 2015

The 4th international GIGAKU conference in Nagaoka

Нагаока дахь олон улсын технологийн шинжлэх ухааны 4-р хуралThe 4th international GIGAKU conference in Nagaoka


GIGAKU нэрний тухай

ГИГАКУ гэдэг нь эртны японы масктай бүжгийн үзүүлбэрийн нэр боловч энд дурдсан ГИГАКУ нь ГИ () болон ГАКУ () гэсэн хоёр үндэсний хослолоос тогтсон технологийн шинжлэх ухаан гэдэг утгыг илэрхийлж байгаа ухагдахуун юм. Нагаокагийн технологийн их сургууль энэ ухагдахуун дээр суурилж технологийн эрдэм, үйлдвэрлэлийн үрийг тарихаар ажиллаж чамгүй олон ажил хийж байгаа билээ. Үүний нэг нь жил бүр зохион байгуулагддаг энэхүү ГИГАКУ олон улсын хурал юм.

Хурлын үйл явц

Энэ жилийн хурал өмнөх жилүүдээс илүү өргөн дэлгэр болж байгаа юм. Өмнөх жилийн хурал Японы Үндэсний аялал жуулчлалын байгууллага JNTO – оос “Олон улсын хурлыг амжилттай зохион байгуулагч бөгөөд Инновацид үнэтэй хувь нэмэр оруулагч” хэмээх шагналыг хүртсэн байна. Хурал илтгэлийн 6-н төрөл, ханийн илтгэлийн 5-н хэсэгтэйгээр болж өнгөрсөн юм. Ханын ба хурлын илтгэлийн төрлүүд нь:

Tuesday, June 16, 2015

Төвөгшилт буюу хүндрэл /complexity/

Том О тэмдэглэгээний тухай

Математикт том О тэмдэглэгээ нь энгийн функцуудад хэрэглэгдэх ба функцын аргумент нь онцгой утга эсвэл төгсгөлгүйрүүгээ тэмүүлэх үед уг функцын хязгаарын шинж чанарыг дүрслэхэд хэрэглэгддэг. Үүнийг заримдаа Landau тэмдэглэгээ, асимптотик тэмдэглэгээ ч гэж нэрлэдэг. Компьютерийн шинжлэх ухаанд, алгоритмын үр ашгийг том О – оор тэмдэглэн ялгадаг. Аналитик тоон онолд энэ нь арифметикийн функцын асимптотик дундаж хэмжээ эсвэл асимптотик хэмжээг их утгатай төгсгөлөг аргумент авсан дундаж утга эсвэл ямар нэгэн утгаар солих үед гарах “Баталгаажсан алдаа”-г тооцоолоход хэрэглэнэ. Ижил өсөлттэй боловч өөр өөр функцууд ижил О тэмдэглэгээг хэрэглэх учир том О тэмдэглэгээ нь тэдний өсөлтийн функцаар дүрслэгддэг. Тиймээс функцын эрэмбэ буюу дарааллыг О (Order of function) гэж тэмдэглэдэг юм.

Юм бүхэн хялбар биш ч боломжоороо л энгийн байх хэрэгтэй шдээ. 

Complexity-төвөгшилт /хүндрэл/

Хугацааны төвөгшилт (Time complexity)

Monday, June 8, 2015

Усны эрчим хүчний тухай хүүхдэд зориулсан бодит танин мэдэхүй /Real trivial things about hydropower for kids

Усны эрчим хүчний тухай хүүхдэд зориулсан бодит танин мэдэхүй

Орчин үеийн мэдээллийн нийгэмд бодит үнэнг ул суурьтай танин мэдэх чадвар хүн бүрт шаардлагатай. Энэ чадвар зөн билэг, шүтлэг бишрэлтэй огт хамаагүй бөгөөд үнэн дотор хүмүүжих, дэнслэх ухаантай холбоотой. Бодит нүдээр баталгаа тайлбартайгаар харж дүгнэж өгдөг орчинд өсөж хүмүүжсэний үндсэн дээр Дэнслэх ухааныг сүүлд түмэнтэй харьцаж, эрдэм мэдлэг өвөртлөхдөө олж авна. Гол суурь нь бодит үнэн мэдээлэл байх хэрэгтэй.
Канад улс. Даньел-Жонсон боомт. Улсын дунд Маник-5 нэрээр алдаршсан. 
  1. Усны эрчим хүч гэдэг бол сэргээгдэх эрчим хүч юм.
  2. Уснаас эрчим хүч гаргах усан цахилгаан станц/үйлдвэр нь хаягдалгүй, бохирдол үүсгэдэггүй энергийн эх үүсгүүр юм.
  3. Усны эрчим хүч ба усан цахилгаан станц нь маш олон жилийн түүхтэй бөгөөд батлагдсан технологийг хэрэглэдэг.
  4. Усны эрчим хүч маш чухал бөгөөд дэлхий дахинд өргөн хэрэглэгдэж буй сэргээгдэх эрчим хүчний төрөл юм.