Tuesday, October 12, 2021

Судлагдсан байдлын тоймд зориулан эрдэм шинжилгээний өгүүлэл унших туршлага /Tips for paper reading for literature review/

Өгүүлэл унших туршлага

Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил нь давтагдаагүй шинэ мэдлэг, туршлага, арга, аргачлал, үр дүн, дүгнэлтийг бий болгох зорилготой байдаг. Эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлын төгсгөлд уг ажлаас гарсан үр дүнг эрдэм шинжилгээний өгүүлэл эсвэл тайлан хэлбэрээр хэвлэн уншигчдад хүргэдэг. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл эсвэл тайлан нь нэг судалгааны төгсгөл бас өөр нэг судалгааны эхлэл болдог. 

Мөн давтагдаагүй судалгаа хийхийн тулд тухайн сэдвээр өмнө судлагдсан бүх зүйлсийг олж мэдэж яг аль хэсэг эсвэл ямар зүйл орхигдсон бэ гэдгийг олж тодорхойлох шаардлагатай. Иймд судлагдсан байдлын тойм буюу Literature Review гэдэг ажил хийгддэг бөгөөд энэ ажлын үндсэн зорилгууд нь

  • Мэдлэгийн цоорхойг тодорхойлох
  • бий болсон мэдлэг, үр дүнгүүдийг цаг хугацааны болон учир шалтгааны логик дараалалд оруулах 
явдалууд юм. 
Судлагдсан байдлын тойм хийхийн тулд өмнө хэвлэгдсэн хамаарал бүхий маш их өгүүлэл, тайлангуудыг унших хэрэгтэй болно. Харин хаанаас яаж эхлэх вэ? аль аль өгүүллийг унших вэ? Бүх өгүүллийг унших ёстой юу? Хэзээ энэ бүх уншлагуудаа дуусгавар болгох вэ? Ямар мэдээлэл хайх вэ? Яаж судлагдсан байдлын тойм бичих вэ? гэх мэт түмэн асуудал бий. Зарим хүмүүс хялбараар хүлээж авдаг байж магадгүй. Гэхдээ өмнө судлагдсан зүйлсийг орхиж эсвэл үл тоон /санаатайгаар эсвэл уншаагүй бол санамсаргүй/ судалгаа хийвэл судалгааг давтсан болж таны цаг хугацаа, тухайн салбарт нэр хүнд унах магадлалтай. Яагаад гэвэл судалгааг давтах (гэдэг нь арга аргачлал болон гарсан үр дүн яг адил байх тухай ярьж байгаа шүү) нь судлаачийн ёс зүйд хориглосон зүйлүүдийн нэг юм. Ингээд өгүүлэл унших талаар өөрийн туршлагаа хуваалцая. 
Эх сурвалж: https://libguides.reading.ac.uk/food-research-project/literature-review

Wednesday, September 29, 2021

Дунай мөрний түүх - Австрийн үндэсний номын сангийн үзэсгэлэнгийн тойм /Danube history/

 Дунай мөрний түүх - Австрийн үндэсний номын сангийн үзэсгэлэнгийн тойм

Danube буюу Дунай мөрөн нь Европын хоёр дахь том гол бөгөөд тэр орчим олон мянган жил амьдарч байгаа хүмүүсийн соёл иргэншилтэй, тэр дундаа Франц, Герман, Австри, Унгар, Романиа, Түркийн (бусад улсууд бий) хөгжлийн түүхэнд онцгой үүрэг гүйцэтгэсэн соёл, амьдралын нягт холбоотой гол юм. Ер нь гол ус гэдэг амьд байгалийг тэтгэж байдаг дэлхийн судас юм. Монгол нутаг дэвсгэрт байх олон гол мөрний түүхэн баримтуудыг цуглуулбал олон сайхан түүхэн сургамжууд гарч ирэх байхаа. 

Дунай мөрний тухай олон түүхэн баримтууд урсан өнгөрдөг улсуудад хадгалагддаг бололтой. Австрийн үндэсний номын санд байдаг цуглуулгууд дээр үндэслэн үзэсгэлэн (Die Donau. Eine Reise in die Vergangenheit) гаргасаныг Венийн Технологийн Их сургуулийн Усны инженерчлэл, Усны нөөцийн менежментийн хүрээлэнгийн Усны инженерчлэлийн багийн гишүүд 2021 оны 9 сарын 29-нд өргөн бүрэлдэхүүнээр үзэж сонирхлоо.

Венийн Технологийн их сургуулийн Усны инженерчлэл, усны нөөцийн менежментийн институтын Гидравлик, усны барилгын судалгааны баг

Wednesday, August 11, 2021

Improving framework of project completion procedure for hydraulic structures

 УСНЫ БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖИЙН УГСРАЛТЫН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН ТОГТОЛЦООГ БОЛОВСРОНГУЙ БОЛГОХ АСУУДАЛД: БАРУУН УУЛЫН ҮЕРИЙН ХАМГААЛАЛТЫН БАРИЛГА УГСРАЛТЫН ЖИШЭЭН ДЭЭР

 

Очийн Өлзиймаа[1], Бадарчийн Аюурзана[2]

 

ШУТИС, Барилга, Архитектурын сургууль

 

ulziimaa0507@gmail.com, ayur@must.edu.mn

Жич: Энэхүү өгүүлэл нь О.Өлзиймаагийн Усны барилга байгууламжийн магистрын зэрэг горилох ажлын 2 дах өгүүлэл бөгөөд Улаанбаатар-Ус-Цэвэр орчин 2021 ЭШХурлын эмхэтгэлд хэвлэгдсэн бүтээл болно.  

Хураангуй

Усны ихэнх барилга байгууламжуудыг улсын төсвийн хөрөнгөөр барьж, ашиглаж, засвар үйлчилгээ хийдэг бөгөөд угсралтын ажилд ихээхэн хөрөнгө оруулдаг. Орон нутгийн болон төрийн өмчлөл хэлбэртэй байдаг тул засвар үйлчилгээ муу хийгддэг учир аль болох чанартай барилга байгууламж барих шаардлагатай байдаг. Усны барилга байгууламжийн угсралтын ажил гүйцэтгэж байгаа өнөөгийн тогтолцоонд дутагдалтай, гажуудалтай зүйлс олон байгаа нь барилгын чанарт сөргөөр нөлөөлөх хүчин зүйл болж байна. Ялангуяа сүүлийн жилүүдэд баригдаж байгаа үерийн хамгаалалт, борооны ус зайлуулах барилга байгууламжийн хувьд чанарын шаардлага бүрэн хангахгүй ажлууд хийгдэж байна. Усны барилга байгууламжийн угсралтын тогтолцоонд хийсэн судалгаагаар чанар хяналтын тогтолцооны эрх зүйн нөхцөл бүрдсэн боловч практикт нэвтрүүлэн ашиглах техник зохицуулалтын баримт бичгүүд дутагдалтай, хэрэгжилтийг хянах төрийн тогтолцоо сул байгаа зэргийг сайжруулах боломжтой байна. Угсралтын гүйцэтгэлийн тогтолцоонд чанарын хяналтын тогтолцоог нэвтрүүлснээр гарах өөрчлөлтийг 2015 онд шинэчилсэн Баруун уулын үерийн хамгаалалтын сувгийн угсралтын ажил дээр туршиж шинжилгээ хийж, төлөвлөлт бодит байдал ямар зөрүүтэй байдаг, түүнийг хэрхэн сайжруулах шаардлагатай, сайжруулахын тулд чанарын хяналтын тогтолцоонд дутагдаж байгаа зүйлсийг тодруулав.

SINOP dam (Brazil): Powering 1 600 000 households using hydroelectric energy (https://asia.edf.com/en)

Түлхүүр үгс: усны барилга байгууламж угсралт, үе шатны ажил, барилга байгууламжийн норм, нормативын баримт бичиг, чанарын хяналтын тогтолцоо

Thursday, June 17, 2021

УСНЫ БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖИЙН УГСРАЛТЫН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН ТОГТОЛЦООНЫ ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ /Construction framework analysis for hydraulic structures/

УСНЫ БАРИЛГА БАЙГУУЛАМЖИЙН УГСРАЛТЫН ГҮЙЦЭТГЭЛИЙН ТОГТОЛЦООНЫ ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ: БАРУУН УУЛЫН ҮЕРИЙН ХАМГААЛАЛТЫН БАРИЛГА УГСРАЛТЫН ЖИШЭЭН ДЭЭР

 

Очийн Өлзиймаа[1], Бадарчийн Аюурзана[2]

 

ШУТИС, Барилга, Архитектурын сургууль

 

ulziimaa0507@gmail.com, ayur@must.edu.mn

Жич: Энэхүү өгүүлэл нь О.Өлзиймаагийн усны барилга байгууламжийн инженерийн магистрын зэрэг горилох судалгааны ажлын нэг хэсэг бөгөөд ШУТИС-ийн Эрдэм шинжилгээний бүтээлийн эмхэтгэлд хэвлэгдсэн бүтээл юм. 

Хураангуй

Монгол улсын хэмжээнд жил бүр улсын төсвийн хөрөнгөөр усны барилга байгууламжуудыг барьж ашиглаж байна. Тухайлбал Улаанбаатар хотод одоогийн байдлаар 53 байршилд 142.3 км урт үерийн хамгаалалтын барилга байгууламж байгаагаас дийлэнх нь хуучирч муудан ашиглалтын шаардлага хангахгүй болсон тул жил бүр хэсэгчлэн засвар шинэчлэлтийн ажил хийгдээд явж байна. Улсаас хөрөнгө, хүч зарцуулан хийж байгаа ажил үр ашигтай байх эсэх нь гүйцэтгэлийн чанараар тодорхойлогддог. Гүйцэтгэгч байгууллагуудын дунд явуулсан судалгаагаар гүйцэтгэлийн тогтолцоонд тодорхойгүй олон асуудал байдаг, зарим нэг чухал технологийн процесс, туршилт, шалгалт, түүнийг илтгэх актуудыг үйлдэхгүй байгаагаас чанаргүй барилга баригдаж, цаашлаад ашиглалт, засварын явцад хүндрэл гардаг байна. Судалгаагаар усны барилга байгууламжийн гүйцэтгэлийн тогтолцооны өнөөгийн байдлыг үнэлэх, барилгын эрх зүйн акт баримт бичгийн хэрэгжилтийг судлах, барилга угсралтын ажлын чанарыг хэрхэн хянах зэрэгт өөрийн туршлага, угсралтын компаниудаас авсан судалгаан дээр үндэслэн тодруулга хийж, цаашдаа усны барилга байгууламжийн чанарыг сайжруулахын тулд гүйцэтгэлийн тогтолцоонд оруулах чухал зүйлсийн талаар хэлэлцэв.

Эх сурвалж: https://www.worldconstructiontoday.com/news/japanese-construction-company-to-build-dam-with-automated-robots/

ЯВГАН ХҮНИЙ ЗАМ, ТАЛБАЙН БОРООНЫ УС ЗАЙЛУУЛАХ ШИНЭ ШИЙДЭЛ /Storm drainage solution for Sidewalk/

ЯВГАН ХҮНИЙ ЗАМ, ТАЛБАЙН БОРООНЫ УС ЗАЙЛУУЛАХ  ШИНЭ ШИЙДЭЛ

 

Б.Шалсмаа[1], Б.Аюурзана[2]

 

ШУТИС, Барилга, Архитектурын сургууль,

Хүрээлэн буй орчны инженерийн салбар

 

E-mail: shalsmaa999@gmail.com, ayur@must.edu.mn

Жич: Энэхүү өгүүлэл нь ШУТИС, Барилга, Архитектурын сургуулийн 2021 оны Бакалавр оюутны эрдэм шинжилгээний хуралд тэргүүн байр эзэлж ШУТИС-ийн Эрдмийн чуулганд амжилттай оролцсон болно.  

Хураангуй

Хот суурин газрын явган зам талбайг зохистой борооны ус зайлуулах системгүй төлөвлөснөөс болж бороо орсны дараа зам дээр ус тогтох, зам дагаж ус урсах зэрэг үзэгдлүүд бий болж зорчиход ихээхэн хүндрэл учруулдаг. Улаанбаатар болон бусад томоохон хотуудын хувьд зуны улиралд бороотой үед энэ асуудал байнга үүсэж олон нийтэд шууд болон шууд бус хохирол учруулж байдаг. Явган зам талбайн усыг зайлуулах, ус тогтохоос сэргийлэх олон техникийн шийдлүүд туршигдан олон улсын практикт нэвтэрч байна. Үүний нэг нь сүвэрхэг хучилт бөгөөд монгол орны нөхцөл байдалд тохируулан энэ технологийг ашиглах зайлшгүй нөхцөл үүсээд байна. Иймд сүвэрхэг хавтангаар явган зам талбайг хучих талаар судалж, оновчтой шийдлийн саналыг боловсруулав.

Сүвэрхэг асфальт
Эх сурвалж: Wikipedia

Friday, February 19, 2021

Фортран (өөр хэл дээр ч байж болно) оруулга програм

 Нуурын усны чанар

Инженерийн тооцоо хийх олон фортран програм бичсэн бөгөөд тэдгээрийг инженерүүдэд хэрэгтэй байдлаар онлайн тавих асуудал болж байв. Инженер болгон прогармчлалын хэл мэдэхгүй учир кодны учрыг олж ажиллуулж чадахгүй. Цаг гаргаж хальт хайвал хоёр аятайхан сайтууд оллоо. Эдгээр нь